İmplant nedir?
Bio-uyumluluğu yüksek olan maddelerden (genelde titanyum nadiren zirkonyum dioxide) üretilmiş, kaybedilen dişlerin telafisi için kemik içine yerleştirilen doku içi protezlerdir. Form olarak, genelde tam silindirik ve ya konik olarak incelen üzerinde ihtiyaca göre derin ya da sığ, keskin ya da pasif yivlerin bulunduğu, yüzeyi özel işlemden geçirilmiş, ( osteointegrasyon => kemik tutulması sağlamak maksatlı ) bir vidadır. İmplantın uygulama yeri, şekli, sayısı, yapım tekniği yapılacak olan üst protezin ön planlaması doğrultusunda değişliklikler gösterir.
Uygulama yapılamayacağı bir durum oluşur mu?
Uygulamanın genel amacı yapılacak protezlere destek sağlamaktır. İmplant ise desteği kemik dokudan alır. Kemikte ciddi bir sorun varsa ya da hastada uygulamayı imkansız kılan bir durumu hekim tespit ederse uygulama yapılamayabilir.
Zaten diş hekimliğinin amacı implant yapmak değil, hastanın sorununu hasta için en uygun şekilde, biyolojik sınırlara uyularak çözmektir. Bu tarz hastalara alternatif çözümler önerilebilir.
İmplant ön muayenesinde neler dikkate alınır?
Ön muayenede, hasta şikayetleri ihtiyaçları ile bir değerlendirmelidir. Maksat uzun soluklu protezlerin maksimum kullanımıdır. İşin içinde cerrahi müdahele olduğunda kısa süreçli telafi tedavileri için başvurulmaması gereken bir yöntemdir.
Primer önemli olan, yapılabilirliğe karar vermek maksatlı hastanın röntgeni eşliğinde, kemik dokunun fizyolojik özelliklerinin (kalınlık, yükseklik, sertlik vb.) değerlendirilmesidir. Bu aşamada bir sorun yoksa hastanın hijyen alışkanlıkları kullanım süresi açısından önem kazanır.
İyileşme süresi ne kadar?
Genel olarak alt çene için 45 gün ile 2 ay, üst çene için 2,5 ile 3,5 ay soransında üst protez uygulamasına başlanabilir.
Bu bekleme süresine implant yüzeyinin kemik dokuya kaynaşması (osteointegrasyon) ve de çevre yumuşak dokuların (dişeti = gingiva ) ve ağız içi mukoza) implanta uyumu için ihtiyaç vardır.
Bahsedilen süreyi uzatan faktörler;
– Hastanın sistemik hastalıkları ve yaşı
– Uygulama sırası oluşabilecek komplikasyonlar
– Kemiğin sertlik seviyesi
– Uygulanan implantın boyutları
-Çekimi takiben hemen ( imediat) ya da eski çekim bölgesine uygulama yapılması, planan üst protezin sabit ya da hareketli ( parsiyel – bölümlü ) oluşu
– Yapay kemik (greft) uygulaması gereken durumlar
– Hastanın uygulama öncesi ve sonrası ağız bakımı (hijyen) sıralanabilir.
İmplant öncesi ve sonrası hasta nelere dikkat etmeli?
Yapılan işlem temiz bir bölgeye steril bir implant yerleştirme prensibine dayanır. Erken dönemde asitli, alkollü içecekler ve sigara kullanımı tavsiye edilmez. Uygulama 3 ya da 4 gün öncesi başlayarak, dikişler alınana kadar antiseptik gargara takviyesi önerilebilir.
Hasta, kanama eylemini arttırdığı için minimum dört gün öncesi aspirin ve türevi kanı sulandıran ilaçların kullanımı durdurmalıdır.
Uygulama sonrası cerrahi bölgedeki dikişlerde sorun olmaması adına büyük ağız hareketlerinden kaçınılmalıdır. Verilen ilaçlar tavsiye edilen periyotlarda ihmal edilmeden kullanılmalıdır.
Çekimi takiben aynı seansta mı implant, ya da çekim bölgesi önce iyileşmeli mi?
Her iki tip uygulamada yerine göre ideal sonuçlar verir. Hekim tam bir analiz yaparak, artısı ve eksisiyle en uygun uygulama prosedürünü belirlemelidir. Amaç hastanın final protezine, mümkün olan en kısa sürede dişsizlik hali ile çok fazla mağdur olmadan kavuşmasıdır.
Hangi hastaya kaç implant?
Yapılacak protezin tipi, ya da uygulama bölgesi gibi bir çok parametre sayıyı arttırır ya da azaltır. Hastanın en değerli hazinesi çok çabuk küsen çene (alveol) kemiğidir. Amaç kemiği delik deşik edip ağzı çok sayıda implant ile doldurmak değil, en ideal protezi hastaya en az travmatize müdahele ile uygulamaktır. Unutulmaması gereken implant uygulaması hastanın hayatı boyunca ağzında yapılacak son müdahele olmayacaktır. Uzun dönem takipte alternatif uygulama ihtiyacı doğabilir. Hekimin hasta için kazanımı titiz bir şekilde değerlendirmesi önemlidir.
Kaç tip implant üstü protez var?
Standart olarak iki tip implant üstü protez uygulaması vardır.
Sabit Protez: Köprü protezine benzer. Temel fark proteze destek, kesim yapılmış doğal dişlerden değil ağıza konumlandırılmış implantlardan alınmasıdır.
Hareketli Protez: Takıp çıkarılabilen protezlerdir. Bu tip protezlerin altındaki implantların temel görevi çiğneme kuvvetlerini karşılamak değil protezi ağızda olabildiğince stabil bir şekilde tutarak dolaylı yoldan protez kullanımını ve de fonksiyonunu kolaylaştırmaktır. Bunun yanında tutuculuğu arttırmak için geniş yapılması zorunluluğu olan klasik hareketli protezler daha küçük ve estetik yapılabilir.
İyileşme periyodunda beslenme nasıl olmalı?
Erken dönem bir haftalık süreçte asitli alkollü içecekler ve sigara kullanımı tavsiye etmiyoruz. Gıda olarak ise ilk iki gün çorba ya da yumuşak gıdalarla beslenebilmeli, cerrahi bölgede dikişde gerginlik yaratacak şekilde büyük ağız hareketlerinden kaçınılmalıdır. Besinler ısırılarak değil küçük lokmalar şeklinde tüketilmelidir.
Diş sıkan hastaya implant yapılabilir mi?
İmplantların en büyük düşmanı yatay şekilde gelen kuvvetlerdir. Bir birey gün içerisinde sadece 12 dakika dişler birbirine karşılayacak şekilde ( centric occlusion ) ağzını kapalı tutar. Gece diş sıkma ya da gıcırdatma bu süreyi birkaç saate uzatacaktır. Hekim bu tarz sorunları olan hastada gece plağı gibi önemlerini aldıktan sonra implant uygulaması hiç bir sorun teşkil etmez.
Hangi yaş aralığındaki hasta grubuna uygulanabilir?
İhtiyaç durumunda kemik gelişimini tamamlamış tüm genç bireylerde uygulanabilir. İleri yaş grubu için ise ; yeterli kemiği olan ve de hekimin iletişim (kooperasyon) kurabildiği tüm yaş gruplarına ihtiyaç durumunda implant yapılabilir.
Başarı şansı nelere bağlıdır?
Hastanın hijyen alışkanlıkları geç dönem başarı adına en önemli belirleyici faktördür. Unutulmaması gereke implant üstü protez, destek dokuları dahil yapay bir uygulamadır. İdamesi için daha titiz bir bakım gerektirir. Hekimin uyarıları dikkate alınırsa uzun dönem kullanımda sorun oluşmaz.
Uygulamayı zorlaştıran faktörler nelerdir?
Hastanın sistemik durumu ya da kronik rahatsızlıkları (kalp-diabet) uygulama prosedüründe değişikliğe ya da iyileşme süresini etkileyebilir.
Müdahele bölgesine rahat ulaşmak için hastanın ağız açıklığı önemlidir. Hekim için üç parmağı dikine hastanın ağzına rahat sokabilmesi hastanın implant yaptırabilmesi için yeterlidir.
Kemiğin yoğunluğu, yükseliği, kalın ya da ince oluşu, anatomik komşu dokulara olan mesafe ( maksillar sinus boşluğu – mandibular kanal gibi ), yapay kemik (greft) uygulaması gerektiren vakalar yapılan müdaheleyi komplike hale getirir.
Genel sağlık açısından risk oluşturur mu?
İsviçre’de 1968 yılından beri aktif olarak uygulamalar hasta üzerinde yapılmaktadır. Şu zamana kadar, implant kaynaklı bir kist ya da tümör oluşumu, uygulamanın sebep olduğu bir sistemik hastalıktan araştırmalar bahsedilmemiştir.
Uygulama sırasında ya da iyileşme periyodunda ağrı oluyor mu?
Hastanın implant ihtiyacı oluştuysa zaten bir ya da birkaç dişi çekilmiştir. Çekim ağrısıyla karşılaştırıldığında; diş çekimi çok temiz olmayan (enfekte) bir bölgeden uniform olmayan bir dişin kemiği esnetme prensibine dayanarak çıkartılması işlemidir. İmplanta göre daha travmatize bir müdaheledir.
Özetle hekimin tavsiyesine uyulursa, çok büyük bir sıkıntı olmadan hasta iyileşme süresini sorunsuz bir şekilde atlatır.
Unutulmaması gereken, her cerrahi müdahele sonrası uygulama bölgesinde az ya da çok bir şişlik (ödem) olacaktır. Bu durum dokunun bir defans hareketidir. İkinci günden sonra en yüksek noktaya gelir, dördüncü günden sonra süratle azalır. İltihaplanma ile karıştırılmamalıdır.
Klinik uygulama süresi ne kadar?
Normalde hastayı işlem için hijyenik bir ortam hazırlamak uygulamadan uzun sürmektedir. Ağız içi cerrahi süresi standartta 15-25 dakikayı geçmez. Bu süreyi ihtiyaç halinde uygulanan özel yöntemler (sinus lifting – greft ) uzatabilir.
Optimum kullanım süresi nedir?
İmplantın bir ömrü yoktur. İmplant çevresi kemik destek dokuda bir tam sene boyunca boyut olarak 0.2 mm civarında kayıp normal karşılanmaktadır. Bundan daha süratli bir kemik erimesi üst protez planmasında, protez adaptasyonunda, hastanın hijyen alışkanlıklarında bir sorun olduğunu düşündürür.
İmplant üstü protez cerrahi uygulamayı takiben hemen yapılabilir mi?
Erken dönem iki haftalık periyot implantın travma alması durumunda kaybedilme riskinin en yüksek olduğu zaman dilimidir. Tek tiş eksikliklerinde çiğneme kuvvetlerinden izole edildiği takdirde geçici protez uygulamaları çok tavsiye edilmemekle birlikte hemen yapılabilir. Riski almamak için müteharik ( hareketli ) protezler iyileşme periyodunda tercih edilmelidir.
Uygulama sonrası ağız hijyeninde değişiklik yapılmalı mı?
Cerrahi işlemi takiben rutinden farklı olarak hekimin belirleyeceği zaman aralığndan ( iyileşme periyodu ) hijyeni arttırmak adına antiseptik gargaralar önerilebilir.
Normal kullanımda özel bir durumu yoksa, implant ve de üzeri protezlerin yapay olduğu unutulmadan standard fırçalama yeterlidir.
Ücretlendirme konusunda hangi kriterler göz önünde bulunduruluyor?
Hastanın net bir fiyat alabilmesi için hekimin röntgen eşliğinde ağız içi muayene yapması önemlidir. Cerrahi bölgenin zorluğu, implant uygulama bölgesindeki sorunlar, ekstradan ihtiyaç duyulan ( greft => yapay kemik – membran ) uygulamalar, planlanan protezin hareketli ya da fix (sabit) oluşu fiyatlandırmayı etkileyen faktördür.